Maand: november 2019

Veel konijnen hebben gebitsproblemen. Problemen met tanden van konijn kan een ongezonde situatie veroorzaken. Veel gebitsproblemen ontstaan zo geleidelijk dat de eigenaar niet door heeft dat er problemen in het gebit zitten. Door gebitsproblemen gaan konijnen vaak minder eten of stoppen ze zelfs in het geheel met eten. Als dat laatste het geval is hebben we te maken met een spoedgeval. Een konijn dat niet eet kan al snel problemen krijgen met het maagdarmstelsel waardoor het zelfs dood kan gaan.

Wat zijn de symptomen van gebitsproblemen?

• Moeite met eten en kauwen (er vallen bijvoorbeeld stukjes voeding uit de bek)
• Plotselinge voorkeur voor zacht voer
• Speeksel dat uit de bek komt: Natte haren bij de kin, soms wordt deze kaal en rood
• Dikke onderkaak
• Oogontsteking / traanoogjes
• Meer water drinken
• Niezen
• Lopende neus
• Dunne ontlasting of diarree
• Verstopping
• Gasvorming in de buik (Trommelzucht ofwel tympanie)
• Gewichtsverlies
• Lusteloos
• Minder eten
• Stopt met eten

Hoe zien de tanden van het konijn eruit?

Een konijn heeft:

• 4 snijtanden
• 4 rijen met kiezen
• 2 stifttanden

De 4 snijtanden kunnen we duidelijk zien. Dit zijn namelijk de voorste tanden van het konijn. De bovenste snijtanden vallen een stukje over de voortanden. De achterkant van de snijtand slijt sneller dan de voorkant, waardoor de snijtanden vlijmscherp zijn.

De kiezen kunnen we eigenlijk alleen zien als we in de mond kijken. Hiervoor moeten we het konijn vaak een roesje toedienen. Kiezen horen ribbels te hebben voor het malen van ruw materiaal.

Achter de bovenste snijtanden groeien 2 stifttanden, deze zijn duidelijk kleiner dan de snijtanden. De onderste snijtanden horen tegen de stifttanden te staan. De stifttanden hebben een belangrijke functie voor het slijten van de onderste snijtanden.

Behandelen van tandproblemen bij het konijn

• Snijtanden die zijn doorgegroeid tot “olifantstanden” worden geslepen of indien nodig getrokken
• Haken aan de kiezen kunnen worden ingekort of gevijld
• Abcessen kunnen chirurgisch worden verwijderd

Soms, als de tanden niet meer goed slijten, is het nodig dat de dierenarts de tanden regelmatig blijft knippen. Dit kan voor het dier traumatisch zijn, waardoor de dierenarts kan voorstellen om de tanden te verwijderen.  

Hoe ontstaan gebitsproblemen bij het konijn?

De tanden van een konijn blijven doorgroeien. Door de slijtage van de tanden blijven ze in principe toch kort en ontstaan er geen haken aan de kiezen. Echter, als de slijtage niet goed of snel genoeg gebeurt dan komen er gebitsproblemen.

Onvoldoende slijtage ontstaan door:

Verkeerde voeding

• Trauma: denk hierbij een afgebroken tand of een kaakbreuk

• Erfelijkheid: bijvoorbeeld een verkeerde sluiting van kaken, geen stifttanden
• Verkeerde voeding: te weinig slijtage, calciumtekort
• Leeftijd: de dichtheid van het bot / kraakbeen daalt waardoor de kiezen losser zitten en minder mooi afslijten
• Naast onvoldoende slijtage kunnen er ook problemen ontstaan door bijvoorbeeld ontstekingen.

Voorkomen van gebitsproblemen bij het konijn

De beste manier om gebitsproblemen bij het konijn te voorkomen is door de juiste voeding te geven. Een konijn heeft nodig:

• Hooi
• Brokjes
• Zonlicht

Hooi is noodzakelijk voor het slijten van de tanden, maar ook voor de goede werking van het maagdarmkanaal. Overigens is ook vers gras, takken en blad ook een erg goede manier om de tanden te sluiten. Let op, het is niet nodig dat een konijn knaagt om de tanden te slijten, gewoon kauwen van voedsel is voldoende.

Brokjes mogen nooit te veel worden gegeven, want dan zal veroorzaken dat het konijn minder hooi gaat eten.

Zonlicht is nodig voor de aanmaak van vitamine D. Het zorgt voor sterke botten, kiezen en tanden.

Een konijn met maden heeft de madenziekte of beter gezegd de huidmadenziekte. De officiële naam is myiasis. Het is een erg gevaarlijke ziekte voor konijnen. Sterker nog, het kan de dood tot gevolg hebben.

Wanneer komen maden bij konijnen voor?

Maden zijn de uitgekomen eitjes van de vlieg. De huidmadenziekte bij konijnen komt in de zomer het meeste voor. Dit komt doordat de ziekte ontstaat door verschillende soorten vliegen, welke in de warmere maanden veel aanwezig zijn. Als de vlieg eitjes wil leggen zoekt deze hiervoor een warm en een beetje vochtige plek.

Je kan bij hierbij denken aan de vuilnisbak, maar ook een konijnenhok is een typische plek om de eitjes te leggen. Vliegen komen af of de geur van de urine en ontlasting in het hok. Een andere gangbare plek om de eitjes te leggen is op het konijn zelf, bijvoorbeeld als het konijn een vieze kont heeft of een klein wondje.

De eitjes van de vlieg komen uit en de kleine maden (zien er uit als kleine witte wormpjes). Het speeksel van de maden zorgt voor weefselafsterving en een huidontsteking bij het konijn. De larven voeden zichzelf aan de huid van het dier en kruipen hierdoor naar steeds dieperliggend weefsel.

Het konijn krijgt een ontsteking en evt kan een bloedvergiftiging ontstaan, jeuk en veel pijn. Een konijn met maden moet behandeld worden anders kan het binnen een paar dagen sterven.

Wat kunt u zelf doen!?

Het konijn wassen met lauwwarm water bij bijvoorbeeld aangekoekte ontlasting.

LET OP: konijnen vinden dit meestal niet prettig en gaan spartelen. Erg belangrijk is daarom de rug en het gehele konijn goed te ondersteunen. Het beste kun je dit met 2 personen doen.

Komt myiasis ook in de wintermaanden voor?

Het is een misvatting om te denken dat de ziekte alleen in bij warm buitenweer ontstaat. Het zal u niet vreemd zijn dat vliegen het gehele jaar voorkomen. Vliegen planten zich ook het gehele jaar voort. M.a.w. ook de madenziekte komt het gehele jaar voor, echter wel minder vaak in koudere maanden.

Wat zijn de symptomen van een konijn met maden?

• Sloomheid
• Minder eetlust
• Pijn en jeuk
• Vreemde kale plekken
• Wondjes / roodheid in de vacht (vaak bij de anus en tussen de achterpoten
• Onderhuidse verdikkingen
• Maden op de vacht
• Shock en sterfte

Wat moet ik doen met een konijn met maden?

Ga direct naar de dierenarts met uw konijn. Wacht niet af, de madenziekte is een ziekte die direct behandeld moet worden. Het gaat niet vanzelf over en hoe sneller je erbij bent, des te meer kans heeft u dat uw konijn er bovenop gaat komen.

Zijn eventuele andere konijnen in het hok ook besmet?

Als een van uw konijnen de madenziekte heeft hoeven uw andere dieren niet ziek te zijn, maar extra zorg / aandacht is wel geboden. Controleer uw konijnen heel goed.

Hoe behandeld de dierenarts de een konijn met maden?

In eerste instantie zal de dierenarts het konijn met maden wassen, zodat de vacht en de huid vrij zijn van maden. Vervolgens maakt de dierenarts de huid vrij van haar waar de larven zitten en verwijdert een voor een de maden met een pincet. Dit is een nauwkeurig en soms tijdrovende klus. Als het konijn erg onrustig is zal de dierenarts het konijn een roesje geven.

Nadat alle maden zijn verwijderd krijgt het konijn een antibioticum en een pijnstiller. Vaak zal de dierenarts ook nog een medicatie toedienen welke eventueel toch overgebleven maden doodt.

Eventueel is het nodig om het konijn voeding en vocht toe te dienen.

Let op: in sommige gevallen kan ook de dierenarts niet veel meer betekenen voor uw konijn. Uw huisdier kan dermate zijn aangetast door de maden dat het weinig zin meer heeft. Uw dierenarts zal dan euthanasie voorstellen om uw konijn uit zijn lijden te verlossen.

Hoe kan de myiasis voorkomen worden?

• De belangrijkste manier om de madenziekte te helpen voorkomen is een goede hygiëne. Dit betekent dat het hok van de konijnen goed schoongehouden wordt.
• Scherm het hok af met een hor zodat de vliegen niet bij uw konijn kunnen.
• Was de billen van je konijn als het vies is. Let op, als uw konijn regelmatig een vies achterwerk heeft dan moet het onderliggende probleem hiervan achterhaald worden.
• Controle op wondjes: check dat het konijn geen wondjes heeft
• Controle op maden: check dat het konijn geen maden heeft

Let op: Maden bij het konijn is een spoedgeval! Bel ons direct!